“No problem can be solved from the same level of consciousness that created it.”
-Albert Einstein
Systemisch werk in organisaties
Je zou een organisatie kunnen vergelijken met het lichaam van een mens. Mensen staan niet op zichzelf maar altijd in relatie tot anderen. Een lichaam vraagt om verzorging, zoals voeding, rustperiodes en aandacht als zich ziektesymptomen melden. In relatie tot anderen kunnen zich overtuigingen en patronen hebben ontwikkeld. Die worden vaak niet meer bewust waargenomen maar kunnen wel een belemmerende werking hebben.
Ook organisaties staan niet op zichzelf. In en buiten organisaties zijn altijd meerdere systemen tegelijk werkzaam. Ze zijn met elkaar verbonden. Veranderingen in het ene systeem brengt ook beweging in de andere systemen. Organisaties hebben, net als mensen, een geschiedenis, worden gedragen door overtuigingen en patronen die vaak voortkomen uit het doel waarvoor zij zijn opgericht.
Systeemsensitief managen en leiderschap
Bij systeemsensitief managen gaat het erom dat je problemen in de organisatie waarneemt als een symptoom, zeker als dit een zich herhalend probleem is. Als manager sta jij er niet los van, je maakt er deel van uit. En dan kijk je verder, wat heeft er naast jou nog alles mee te maken? Klanten, financier, medewerkers, afdelingen, doelstellingen, patronen in de organisatie? In welke laag van het systeem doet zich het symptoom voor en waar zou mogelijk de oorzaak voor de symptomen kunnen zijn? Zou het kunnen zijn dat dit een symptoom is van een oplossing van een probleem in een andere systeemlaag? Afhankelijk van jouw diagnose zullen je interventies heel verschillend uitvallen. Systemische sensitiviteit houdt in dat je je onderbuikgevoel, je intuïtie serieus neemt als het om organisatievraagstukken gaat.
Systemische managementcoaching en leiderschap
Systemische managementcoaching brengt je weer in verbinding met jezelf en je eigen-wijsheid. Aan de hand van jouw waarneming zoomen we uit, weg van `het probleem’ naar: waar heeft dit nog meer mee te maken? We werken met tafelopstellingen zodat je letterlijk een beeld krijgt van alle balletjes die je anders in je hoofd in de lucht houdt. Buiten jezelf kun je naar dit beeld kijken vanuit verschillende standpunten. Dat maakt het mogelijk dat je er anders tegenaan kunt kijken en andere inzichten krijgt. Het ontwikkelt je leiderschapskwaliteiten door hoofd en hart, denken én voelen met elkaar te verbinden.
“A comfort zone is a beautiful place, but nothing ever grows there.”
Managementteams
Het werken met systemische beelden en die met elkaar te delen schept verbinding en vertrouwen. Vanuit deze verbinding onderzoeken we de vraagstukken die in de organisatie spelen vanuit een 4-tal zogenaamde systemische ordeningen:
- Binding: erbij horen.
Binnen de organisatie heeft iedereen die aan de organisatie verbonden is recht op een plek. Als iemand wordt buitengesloten of `vergeten’, als iemand zijn of haar plek niet inneemt, dan raakt het systeem uit balans. Belangrijk is om te onderzoeken waardoor iemand zijn of haar plek niet inneemt. Oppervlakkig gezien kan het erop lijken dat dit te maken heeft met het persoonlijk tekortschieten van de medewerker zelf. In de diepere laag zou kunnen blijken dat het hier gaat om een nieuwe functie binnen het bedrijf die nog niet goed is ingebed in de organisatiestructuur. Bij onbalansen, die zich vaak laten zien door bijvoorbeeld weerstand tegen veranderingen, is het ook belangrijk om erkenning te geven aan alles wat er is zodat er binnen het systeem herstel kan plaatsvinden. Alles wat er is houdt in dat erkenning wordt gegeven aan alle krachten en talenten, het positieve maar ook het negatieve. Want het is zeker zo dat dat wat aandacht krijgt groeit, maar ook dat dat wat verzwegen wordt gaat woekeren. - Ordening:
Alle leden in het systeem hebben een natuurlijke positie ten opzichte van elkaar. In een familie is dat uiteraard bepaald door geboorte en partnerschap, maar in een organisatie of een team gaat het over hiërarchie, anciënniteit en expertise. Als de ordening verstoord raakt, dan ontstaat er onrust, onduidelijkheid, frustratie of angst in het team. Dit wordt een verstrikking genoemd. Een eenvoudig voorbeeld is een team dat bestaat uit deels oude en deels nieuwe medewerkers. Om weer echt als één team te kunnen optreden is het nodig dat de teamleden onderling helder hebben wie op welke plek staat en welke ordening voor dit team passend is. Of teams die behoefte hebben aan een duidelijke leider. Als de leider als te zwak wordt ervaren kan het zijn dat een teamlid de `schaduwleider’ wordt, wat zich kan uiten in conflicten en gezagsproblemen. - Balans:
Er moet in het systeem een evenwicht zijn tussen geven en nemen, vanuit de systemische behoefte aan gelijkwaardigheid. Geven en nemen gaat niet alleen over salaris of werkuren, maar ook over aandacht, zorg, steun, invloed, dankbaarheid tonen en vriendschap. Wanneer deze systemische wet uit balans is wordt dat vaak zichtbaar in dominante controle-instrumenten zoals urenverantwoording, protocollen en procedures. - Bestemming:
Sociale systemen hebben een begin, een richting en eindigheid. Vanuit onze biologische systemen zijn we niet zo gewend om te denken in eindigheid. Een mens kan sterven maar intussen toch het leven hebben doorgegeven. Als dat generatie op generatie gebeurd dan wordt de familielijn steeds voortgezet. Maar hoe zit dat met organisaties die opgericht zijn met een bepaald doel? Kan het zijn dat zij op enig moment hun bestemming hebben bereikt? In hoeverre wordt het voortbestaan van de organisatie veiliggesteld door steeds te veranderen en te transformeren? Zou het kunnen zijn dat het soms veel meer kracht oplevert om met iets te stoppen om dan de energie die daardoor vrijkomt te investeren in het opbouwen van iets heel nieuws? In welke richting beweegt zich jouw organisatie?
Wanneer de systemische ordeningen verstoord zijn kan dat leiden tot hardnekkige en vaak belemmerende patronen in de organisatie.
We beseffen dat deze manier van werken en kijken, samenwerken en verbinding zoeken met elkaar voor veel managementteams nieuw en ook heel onwennig kan zijn. Maar...
"Never be afraid to try something new. Remember, amateurs built the ark. Professionals built the Titanic."
Nieuwsgierig geworden? Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.
Tel: 06-20084387
